Hidas 2010, dubbel CD
Zowel het Noviomagum Wind Orchestra (nu Philharmonie Nijmegen) als het Projectkoor Gelderland zoeken in hun programmering steeds naar uitdagende concerten die toch toegankelijk zijn voor een breed publiek. De unieke combinatie van blazers en koor, de twee sterkste tradities in de Nederlandse muziekwereld, leverde een verrassend resultaat op. Na een gezamenlijk project in 2009 stond in 2010 een bijzonder concert op het programma met als thema “Tot de dood ons scheidt”.
Thema
Liefde, leven en dood zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in de eeuwigdurende levenscyclus. Grote componisten hebben zich door deze thema’s en hun onderlinge samenhang laten inspireren. De concertserie “Tot de dood ons scheidt” brengt muziek van beroemde componisten bij elkaar, die wordt gekenmerkt door een grote dramatische lading : hoe kan het ook anders met zo’n thema.
Programma
Geen treffender symbool voor een cyclus dan een muzikale fuga, en geen groter meester hierin dan Bach. Zijn kleine fuga vormt dan ook de opening van het programma, dat vervolgd wordt met de ouverture “Romeo en Julia”. De beroemde, gedoemde liefdesgeschiedenis beroert al eeuwen de harten van het publiek; Tchaikovsky voegt hier, als romanticus bij uitstek, nog een muzikale dimensie aan toe. Een moment van bezinning op de grote levensvragen vormt Elsa’s processie. Wagner laat deze muziek klinken wanneer de van broedermoord beschuldigde Elsa op weg is naar haar bruiloft met de onbekende ridder door wiens liefde haar dood gewaande broer uiteindelijk zal terugkeren.
Requiem
Het grootste deel van het programma wordt ingenomen door het Requiem van Hidas, het enige requiem dat speciaal gecomponeerd is voor blaasorkest, koor en zangsolisten. Alle aspecten van leven, liefde en dood komen samen in deze prachtige, zelden uitgevoerde compositie, die niemand onberoerd zal laten. Dit is muziek die door de ziel snijdt. Ter herdenking van de opstand tegen het communistische regime in Hongarije in 1956 componeerde Hidas zijn indrukwekkende, circa één uur durende requiem. Het is het enige dat speciaal gecomponeerd is voor symfonisch blaasorkest, vierstemmig gemengd koor en vier zangsolisten. In Nederland wordt deze prachtige compositie niet vaak uitgevoerd, vanwege de bijzondere eisen die het werk stelt aan bezetting en uitvoerenden. Het heeft in muziekkringen inmiddels een grote faam verworven.
Hidas’ requiem past in de traditie van dodenherdenkingen zoals deze ook door componisten als Mozart en Verdi werden getoonzet. Binnen deze traditionele vorm zorgt Hidas voor een uitgebalanceerd samenspel tussen solisten, koor en orkest.
De première van het stuk vond plaats op 3 november 1996 in Budapest. De Nederlandse première was op 16 juli 1997 in de Lidwinakerk in Best, tijdens een herdenkingsconcert ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Herculesramp in Eindhoven, waarbij 29 leden van het Fanfarekorps Koninklijke Landmacht omkwamen. Hidas (een bekende van dirigent Beekman) heeft bij die gelegenheid zijn requiem ook aan de slachtoffers van deze ramp opgedragen.
Het koor
Op 16 oktober 1997 is de Stichting Projectkoor Gelderland opgericht. Deze stichting heeft zich tot doel gesteld om met een geselecteerd koor van gevorderde amateurzangers en -zangeressen grote koorwerken uit te voeren, met als dirigent Caspar van der Vinne.
De concertseries van het koor hebben veelal een componist of groot koorwerk als thema. Zo zijn programma’s uitgevoerd met als thema “Op zoek naar Rossini”, “Tot Schubert en later”, “Cavalleria Rusticana”. Al eerder werden beroemde requiems uitgevoerd, zoals die van Schumann, Mozart, en Brahms, maar het koor heeft in 2009 ook een bijzonder a-capella-programma verzorgd, met muziek geïnspireerd door de Spaanse dichter Federico Garcia Lorca. Ten slotte wordt ieder jaar een kerstmatinee verzorgd in de Sint-Stevenskerk.
De solisten
Ilse Eerens
Wilke te Brummelstroete
Pascal Pittie
Kees Jan de Koning
